سال ۲۰۱۹ بود که آتشسوزی در کلیسای « نوتردام » پاریس ، آسیبهای زیادی به این بنای تاریخی زد . البته این فاجعه ، فرصت را در اختیار محققان قرار داد تا بهتر از هرزمان دیگری درباره معماری این ساختمان به مطالعه بپردازند .
چند ماه بعد از مهار آتشسوزی ، محققان دریافتند که سنگهای مورد استفاده در ساخت این کلیسای گوتیک ، با استفاده از منگنههای آهنی به هم متصل شدهاند . طبق گزارش منتشر شده در ژورنال PLOS One این تکنیکی است که تا قبل از آن در مورد هیچ ساختمانی از آن دوره تاریخی گزارش نشده است .
ساخت کلیسای نوتردام در چند مرحله صورت گرفت که از اوایل قرن دوازدهم شروع و تا سیصد سال ادامه یافت .
ماکسیم لاریتیه ، استاد گروه تاریخ دانشگاه پاریس در این باره گفته : « کلیسای نوتردام اولین ساختمان در نوع خود است که چنین چیزی را در آن میبینیم . این نشان میدهد که سازندگان این سازه در آن دوره تلاش کردند تا شکل جدیدی از ساخت و ساز را مورد آزمایش قرار دهند . »
لاریتیه و اعضای تیم اش ، دوازده نمونه از منگنههای آهنی را که حدود ۵۰ سانتیمتر طول داشتند و بخشی از اسکلت آهنیای بودند که ساختمان را سرپا نگه داشته ، مورد بررسی قرار دادند .
این منگنهها ، حکم تقویتکنندههایی را داشتند که برای سنگ کاری کلیسای جامع پاریس به کار رفته بودند و طاقهای بزرگ در شبستان برجهای دوقلوی ۶۹ متری ساختمان را کنار هم نگه میداشتند. طبق این مطالعه اگر از این منگنههای آهنی استفاده نمیشد ، ساخت این شاهکار معماری در سال ۱۱۶۰ غیرممکن بود.
لاریتیه ادامه گفت : « وقتی ما دیگر کلیساهای سبک گوتیک مربوط به آن دوره را مورد بررسی قرار دادیم ، متوجه شدیم که در ساخت هیچ کدام از آنها از آهن استفاده نشده است . ما بر این باور هستیم که این منگنهها ، امکان ای را برای سازندگان فراهم کرده تا این سازه را با این ارتفاع فوقالعاده بلند بسازند. »
وی تاکید کرد : « محققان حوزه رادیوکربن ، تاریخگذاری این منگنههای آهنی را انجام دادند و دریافتند که از آنها در مراحل ابتدایی ساخت استفاده شده است . این نشان می دهد که منگنهها هم زمان با دوران تراشیدن سنگهای بنا ۱۱۶۰ تولید شدهاند . »
لاریتیه به این نکته اشاره کرد که برای یافتن منشا دقیق این آهنها به تجزیه و تحلیل بیشتری نیاز است . او ادامه داد : « ما در تلاشیم تا ببینیم که آیا این منگنهها از آهنهای همین منطقه ساخته شدهاند یا از راه دوری آمدهاند . در عین حال به نظر میرسد ، بسته به این که ساخت کلیسا در قرن دوازدهم اتفاق افتاده باشد یا قرن سیزدهم ، از معدنهای مختلفی برای تامین این مواد استفاده شده است . ما میدانیم که اسقف کلیسا در اواخر قرن دوازدهم درگذشته ، پس این احتمال وجود دارد که منابع جدیدی از معادن در سالهای بعد از آن مورد استفاده قرار گرفته باشد . در یکی دو سال آینده بیشتر در این باره خواهیم فهمید . »
در دوره چهارساله بعد از آتشسوزی کلیسای نوتردام ، بازسازیها در این بنای تاریخی انجام شده و قرار بر این است که درهای آن در دسامبر سال ۲۰۲۴ به روی بازدیدکنندگان باز شود .