فسیل ۳/۶میلیون ساله
گاهی اوقات اتفاق های ساده روزمره، کشف های بزرگی را در پی دارد که می تواند علم و دانش بشر را دگرگون کند. انفجاری که حدود ۲۰ سال پیش در یکی از معدن های آفریقا اتفاق افتاد کشف بزرگی را به همراه داشت: پیدا شدن فسیل چند میلیون ساله از انسان! هرچند که در آن زمان هنوز معلوم نشده بود که این کشف تا این حد ارزشمند است اما بالاخره بعد از ۲۰ سال حفاری آهسته و دقیق، مشخص شد که این فسیل کامل ترین اسکلت اجداد انسان است پس می تواند گنجینه ای از اطلاعات درباره نحوه زندگی انسان های اولیه را در اختیارمان بگذارد. با ما همراه باشید تا درباره این فسیل ۳٫۶ میلیون ساله بیشتر بدانید.
این اسکلت متعلق به سردۀ آسترالوپیتکوس(جنوبی‌کپی‌آسای) است و قدمتش به ۳/۶ میلیون سال قبل برمی گردد. اسکلت ویژگی های جالبی دارد اول اینکه کامل ترین اسکلت انسان است که بیش از ۱/۵ سال قدمت دارد و دوم اینکه قدیمی ترین اسکلت انسان جنوب آفریقا هم هست. به این اسکلت «پا کوچک» می گویند و علت این نامگذاری عجیب هم این است که اسکلت ۴ استخوان کوچک پا دارد. کسی که ۲۰ سال قبل موفق شده بود این اسکلت را کشف کند شخصی به اسم «ران کلارک» از موسسه مطالعات فرگشتی دانشگاه “ویتواترسراند” ژوهانسبورگ است و معتقده که این کشف از اهمیت زیادی در تاریخ خاستگاه انسان برخورد است و می تواند کمک های زیادی را به پیشرفت علم کند. البته وقتی حرف از سن و سال می شود اسکلت دیگری به اسم «اردی» که سال ها قبل در اتیوپی کشف شده بود قدیمی ترین اسکلت کشف شده از انسان است و قدمتش به ۴/۴ میلیون سال قبل بر می گردد. اسکلت «پا کوچک» بیشتر از این نظر اهمیت دارد که «کامل تر» است و این یعنی دانشمندان با مطالعه بر روی آن به اطلاعات بیشتری دست پیدا می کنند.
از آنجایی که دانشمندان با اسکلت کامل تر طرف هستند توقع دارند که این اسکلت اطلاعات و یافته های زیادی را درباره اجداد انسان ها به آن ها بدهد. اما این اطلاعات چه چیزی می تواند باشد که کشف این اسکلت را تا این حد ارزشمند کرده است؟ تا به حال به این فکر کرده اید که انسان های اولیه چگونه حرکت می کردند؟ آیا روش راه رفتن آن ها هم دقیقا مثل ما بود؟ جواب این سوال همان چیزی است که با مطالعه بر روی این اسکلت می توانید به آن برسید. البته این تنها چیزی نیست که تحقیق بر روی این اسکلت ما را به جوابش می رساند؛ اطلاعات دیگری مثل چگونگی اتصال استخوان های انسان های اولیه و همینطور نمای ظاهری آن ها از دیگر یافته ها است. یکی از اولین قسمت های اسکلت که دانشمندان به سراغ آن می روند مینای دندان است چون مطالعات ایزوتوپی بر روی این مینا ما را با محیطی که این انسان تبارها در آن زندگی می کرده اند و همینطور غذاهایی که تغذیه می کردند آشنا می کند. چیزی که درباره این اسکلت جالب است جثه نسبتا کوچک و قد ۱۳۵ سانتی متری اش است. با مطالعه بر روی ساختار لگن، دندان ها و صورت آن به خوبی می شود فهمید که اسکلت مربوط به یک خانوم است، دختر جوانی که دانشمندان اینطور حدس می زنند که که پرت شدن به داخل غار باعث مرگش شده است.
با کشف این اسکلت برای دانشمندان مسلم شده که فرضیات قبلی چندان هم درست نبوده و اینطور که مشخص است میلیون ها سال قبل انسان تباران زیادی در جای جای قاره آفریقا زندگی می کردند هرچند که «پا کوچک» اولین اسکلتی است که امکان مقایسه طول دست ها و پاها را برای دانشمندان فراهم کرده است. از آنجا که در این اسکلت طول پاها از دست ها بیشتر است یعنی اسکلت شباهت زیادی به انسان ها دارد؛ او بر روی دو پا حرکت می کرده و اینطور که مشخصه زندگی اش در میان درختان بوده است. شاید دانستن این که این اسکلت چندین میلیون ساله، دقیقا در چه جایی کشف شده برایتان جالب باشد. این اسکلت در یکی از غارهای نزدیکی شهر ژوهانسبورگ در آفریقا پیدا شده و امیدهای جدیدی را برای شناخت بیشتر انسان های اولیه به وجود آورده است.
اما نحوه کشف این اسکلت هم جالب است و اتفاقی! در سال ۱۹۹۴ بود که معدنچیان یک معدن آهکی، سنگی را منفجر کردند در این هنگام شخصی به اسم کلارک استخوان های دست و پای یک فسیل را تشخیص داد. اما استخراج این فسیل به این راحتی ها نبود چون فسیل درون یک سنگ بتون مانند به اسم «برش» مخفی شده بود و بیرون آوردنش مدت ها طول می کشید. بالاخره تا سال ۲۰۱۲ بعد از مدت ها تلاش، تکه های بزرگی از این سنگ از غار بریده شد البته در این سال ها همزمان هم یک تیم تحقیقاتی دیگر در آزمایشگاه مشغول به کار بودند و اسکلت را از سنگ های استخراج شده جدا می کردند.
به گفته «کلارک» او و دستیارش کار پردردسری را انجام دادند آن ها مدت ها مشغول جاسازی اسکلت از سنگ ها بودند و بعد از این فرایند هم استخوان های اسکلت را سرهم بندی کردند. باید این را هم در نظر گرفت که فسیل در یک غار تاریک قرار داشت و همین باعث می شد که عملیات حفر آن دقت زیادی بخواهد. همین که استخوان ها بر روی سنگ ها دیده می شدند باید دقت حفاری بسیار بالا می رفت تا اسکلت آسیبی نبیند و برای جداسازی های بیشتر به آزمایشگاه برده شود. محققان زیادی امروز بر روی این فسیل مطالعه می کنند تا اطلاعاتشان درباره این گونه انسانی بیشتر شود، اینطور که به نظر می آید در آینده با تکمیل تحقیقات و مطالعات اطلاعات ارزشمندتری درباره آن به دست می آید.
